Dr. Pop

Kijk maar es goed rond onderweg: overal ter wereld waar je een publiek gastenboek aantreft is de kans zeer groot dat Double U gesigneerd heeft met 'Back to the future'.

Vandaag 34 jaar geleden, 3 Juli 1985, werd de legendarische hitfilm Back to the Future voor het eerst vertoond in Amerika. Het laatste woord is nog niet gezegd, neem nu Patrick Kicken, ooit es persona-non-grata, al wil men dat niet luidkeels gezegd hebben. Een column zegt soms meer dan een film laat staan een musical ...
Ik zit in de bioscoopzaal bij een filmpremière met veel muziek. Dan weet je dat het stikt van de muziekliefhebbers en dus ook discjockeys. Ik zie Mr. Top 40 Erik de Zwart rondlopen. Ex-3FM deejay en TMF veejay Isabelle Brinkman. En good old Gerard Ekdom, ochtenddeejay, eerst bij Radio 2, nu bij Radio 10. En die laatste naam vormt al gauw de inspiratie voor deze column. Gaan we het over zijn salaris hebben? Zijn uitstekende looks? Of zoetgevooisde stemgeluid? Nee. Hou je vast, daar gaan we.

De film waar ik ben heet ‘Yesterday’ en gaat over een gozer die plotseling wakker wordt in een wereld waar The Beatles nooit bestaan hebben en hij dus de mooie sier kan gaan maken met hun nummers. Voorafgaand aan de eerste vertoning komt eerdergenoemde Ekdom een praatje houden. Ik ga op het puntje van mijn bioscoopstoel zitten want het kan altijd twee kanten op als ‘iemand van de radio’ ineens publiek voor zijn of haar neus heeft. Of het slaat aan, of hij gaat af. In het geval van Gerard komen de grappen die hij maakt en de dingen die hij (vanaf kaartjes) aan het publiek vertelt aan. Er wordt gelachen, gereageerd en aan het einde geklapt. Toch maakte Gerard één fout die discjockeys in Nederland wel vaker maken: hij gaat er vanuit dat iedereen weet wie hij is. Hij komt namelijk op, stelt zich niet voor en begint meteen met zijn verhaal. Gemiste kans.

Je staat daar voor een zaal met zo’n 400 enthousiaste filmfans. Waarvan misschien 25% weet hoe Gerard Ekdom eruit ziet, wat hij doet en waar. Waarom niet even van die gelegenheid gebruik maken door bij opkomst jezelf te introduceren en te zeggen ‘Goedeavond dames en heren, jongens en meiden. Mijn naam is Gerard Ekdom, ik doe de ochtendshow bij Radio 10 en ben een grote fan van The Beatles‘. Dit had gegarandeerd voor een leuke reactie uit het publiek gezorgd en was een mooie opsteker geweest voor het station waar hij werkt, want weer 400 mensen horen Radio 10. Gratis reclame. Wij deejays in Nederland hebben ontzettend last van het ‘voorkennis virus’. We denken dat iedereen ons kent. En iedereen naar ons luistert. Dat is niet zo en dus grijp je iedere kans aan om er wat fans bij te krijgen.

Ook op de radio woekert het voorkennis-virus als een epidemie over álle zenders. Als een jock een nieuw nummer draait, dan kondigt hij het hooguit een of twee keer af. Daarna weten de mensen het wel. Het geldt helemaal voor oude nummers. ‘Iedereen weet toch dat dit Abba is?!’. Fout, dat weet niet iedereen. En je doet iedere jonge luisteraar naar je station een groot plezier als ze net helemaal enthousiast waren over een nummer door even de moeite te nemen te zeggen dat het Abba was. Abba fans blij dat niet alleen de muziek van hun favoriete band te horen was maar ook nog eens de deejay de moeite neemt die 4 magische letters uit te spreken! Daarmee maak je jezelf niet belachelijk, dat is een simpel klein stukje service aan je luisteraar die jou er dankbaar voor zal zijn. Want ook niet iedereen heeft van de app ‘Shazam’ gehoord waarmee je gauw titels en artiesten van nummers kunt opzoeken.

Bij radio-items is het zowaar nog erger. Als een spel of anderszins item een keer uitgelegd is, hooguit twee keer, dan is voor de meeste jocks de kous af. Nu weet iedereen wel hoe dit werkt. Fout. Amerikanen hebben het over ‘reset the stage’, iedere keer weer. Zelfs in het uur dat je het spel aan het spelen bent, even voor die hele grote groep luisteraars die het begin gemist heeft uitleggen wat je zit te doen en waarom. Dat kan in één of twee zinnen en wordt daardoor echt niet irritant voor vaste luisteraars die wél al weten hoe het werkt. Zelfde geldt voor de talloze hitlijsten die uitgezonden worden, een week lang. De Zomer Top 538. De Album Top 750. Na de eerste dag weten de luisteraars wel wat we zitten te doen, dat hoef ik toch niet meer uit te leggen joh. Fout. Ieder uur, iedere dag komen er luisteraars bij die geen flauw idee hebben wat je zit te doen en waarom. Dus leg je het uit. In je eigen woorden, met jingles, in een uuropener, in een telefoongesprek, op sociale media.

Het is eigenlijk van de gekke dat DJ’s in Nederland te bescheiden zijn om gewoon zelf even te zeggen hoe ze heten. Als je ergens binnenkomt waar je niemand kent, dan geef je toch ook de mensen waarmee je praat eerst een hand? Bij de radio moet iedereen maar zelf uitvogelen hoe je heet. Met een beetje geluk lees je het op de RDS of zie je het in de app. Maar de slimme jock (hij bestaat nog!) grijpt iedere kans aan om zich voor te stellen aan zijn luisteraar. Dat verkleint de barriere tussen beide weer een stuk. Dus als je iemand belt on-air noem je je naam. Als je een prijs weggeeft kun je ook gewoon zeggen ‘Hey, ik ben Gerard Ekdom en ik heb twee tickets voor Ed Sheeran voor je! App me de naam van zijn nieuwste album en je maakt kans!’. Dat is niet popie jopie. Popie jopie is denken dat iedereen je al kent en weet wie je bent en anders hadden ze maar beter of vaker moeten luisteren. Da’s pas arrogant!

Zelfs je grootste hit item, in het geval van Ekdom ‘Dr. Pop’, moet je keer op keer even uitleggen. Dat doe je voor die duizenden mensen die je voor het eerst horen en (vaak op advies van een collega of buurman) ook maar eens naar je gaan luisteren. Leg dingen toch uit aan je luisteraar! Het is arrogant om te denken dat iedereen alles al weet. Van jou, van je station, van je programma. Waarom denk je dat ze bij series altijd even een recap doen aan het begin van een nieuwe aflevering? Juist, om weer even de dingen duidelijk te maken en als smaakmaker van wat komen gaat.

Good old Dan O’Day, de grootste radiogoeroe ooit, maakt wel eens in zijn seminars de vergelijking tussen jocks on-air en jocks die thuis de liefde bedrijven. Hup erop, niks voorspel, geen vooraankondiging, kleren uit, gaan. Hoe veel leuker zou het zijn als je de luisteraar eerst eens even een beetje opwarmt? En dat kan, nee dat moet ook als je ineens voor een groep met mensen staat. Mijn naam is Gerard Ekdom, ik ben deejay bij Radio 10 in de ochtend en ik ben blij dat jullie net als ik hierheen zijn gekomen om samen een waanzinnige film te gaan bekijken! Gratis advies Gerard. Graag gedaan. Hoevaak je ook bij RTL Late Night gezeten hebt of in een bushokje gehangen, in een versnipperd medialandschap anno 2019 kent niet iedereen je. Zorg dat je iedere kans grijpt om weer wat extra naamsbekendheid op te bouwen. Fans voor je show en station te fixen. Het is je plicht! En de faktuur wordt er niet minder om.

Reacties